13- NHẤT TRÍ

Tính cách thứ hai trong bốn tính cách của công việc giáo dục, có tính cách tiêu cực, như tính cách công bằng, đó là tính cách nhất trí.

Tính cách nhất trí này cũng được chia ra làm ba vấn đề khác nhau, như sau:

* Nhất trí giữa chỉ giáo nhân và chỉ giáo nhân với nhau.

* Nhất trí giữa việc trước với việc sau của chỉ giáo nhân.

* Nhất trí giữa chỉ giáo nhân với việc giáo dục thụ huấn nhân.

NHẤT TRÍ GIỮA CHỈ GIÁO NHÂN VỚI CHỈ GIÁO NHÂN

 Một trong những việc làm có tính cách phản giáo dục nhất, đó là sự bất nhất giữa hai chỉ giáo nhân, nhất là khi hai chỉ giáo nhân đó lại là cha mẹ ruột của thụ giáo nhân. Bởi vì, sự bất nhất giữa hai chỉ giáo nhân sẽ chẳng khác gì một lỗ hổng để chúng thoát thân hay trốn tránh, khi cần, nếu chúng khôn lanh tỉnh táo; bằng không, sự bất nhất này sẽ làm chúng choáng váng, không biết đâu mà mò, mà theo, đâm ra lưỡng lự, lừng khừng, ba phải v.v. Do đó, đối với thụ giáo nhân cùng ở dưới quyền trách nhiệm của mình, các chỉ giáo nhân phải cố gắng làm sao để có thể, dù phải hy sinh cá nhân đến mấy đi nữa, cả trong lẫn ngoài, đồng tâm, nhất ý, hiệp lực với nhau, ít nhất về nguyên tắc, nếu không thể cùng một đường lối hay một phương pháp, trong việc giáo dục thụ giáo nhân, bằng những thực thi sau đây:

-Không nên tỏ ra bất đồng quan điểm với nhau về bất cứ một sự gì đó, dù lớn hay bé, có liên quan đến thụ giáo nhân, ngay trước mặt thụ giáo nhân, hay để cho thụ giáo nhân nghe được, biết được cách nào đó, do lỗi của một trong các chỉ giáo nhân hay của mọi chỉ giáo nhân.

-Không nên tỏ ra bất mãn với nhau, dù trắng trợn hay tế nhị đến mấy đi nữa, trước mặt thụ giáo nhân, có gì, hãy từ từ và kín đáo bàn lại riêng với nhau vào một lúc nào và ở một nơi nào đó thuận tiện cho cả hai người mà thôi.

-Không nên tỏ ra bênh vực một thụ giáo nhân, dù nó có thật sự oan ức đi nữa, đến nỗi, làm mất mặt chỉ giáo nhân đang hành sự trên nó. Nếu thật sự cần can thiệp gấp, hãy làm cách nào cho chỉ giáo nhân kia biết sự thật, để chính chỉ giáo nhân đó tự khéo léo điều chỉnh vấn đề với thụ giáo nhân kia.

-Không nên a dua, tán đồng, dù chỉ im lặng, không chịu lên tiếng, khi trực tiếp nghe thấy những điều không tốt về vị chỉ giáo nhân có đồng trách nhiệm với mình bị thụ giáo nhân ta thán, phê bình, chỉ trích, nói xấu v.v. Ngược lại, hãy cố gắng

chữa lỗi cho nhau, cắt nghĩa tốt cho nhau, để giữ thế giá và uy tín của nhau trước mặt thụ giáo nhân; song cũng không quên khéo léo cho nhau biết những phản ứng không tốt về nhau từ thụ giáo nhân.

-Không nên tranh giành ảnh hưởng của nhau nơi các thụ giáo nhân, dù tức với nhau hay không hợp với nhau mấy đi nữa, bằng bất cứ cách nào, nhất là bằng cách rao rêu những điều không tốt của nhau, thậm chí những điều đó không có thật, cho thụ giáo nhân biết, miễn là hạ được nhau trước mặt chúng. Nên nhớ rằng, dù bên thắng cuộc, cũng chưa chắc đã làm cho thụ giáo nhân cảm phục, hay lại càng làm cho chúng khinh thường họ hơn vì những hành vi người lớn mà còn đê tiện, trẻ con của các ngài.

-Không nên tự cao và coi thường nhau vì mình có khả năng giáo dục hơn, có thế giá hơn đối với thụ giáo nhân, được thụ giáo nhân mến phục và nghe lời hơn. Trái lại, nếu được, nên chia sẻ kinh nghiệm và hiểu biết về giáo dục của mình cho nhau, để cùng nhau giúp thụ giáo nhân cho có kết qủa hơn.

-Không nên khoái chí khi thấy nhau làm một điều gì mất cảm tình và uy tín với thụ giáo nhân, nhất là, vì thế mình lại càng được cảm tình và uy tín với thụ giáo nhân hơn. Trái lại, hãy tìm hiểu nguyên do của vấn đề cho cặn kẽ và khéo léo cho nhau biết hay giúp nhau tránh chữa những hậu qủa tai hại đó bao nhiêu có thể và càng sớm càng tốt.

-Không nên tò mò tọc mạch những chuyện riêng tư của nhau đối với thụ giáo nhân hay nơi thụ giáo nhân, nếu không vì ích lợi thật sự cho việc giáo dục chúng, mà chỉ vì muốn biết tầm mức ảnh hưởng của nhau trên chúng như thế nào, ai hơn ai, để còn có những hành động tranh giành cảm tình nơi thụ giáo nhân. Và, một khi biết được ảnh hưởng của nhau nơi thụ giáo nhân chỉ vì tò mò, chắc chắn vị chỉ giáo nhân đang làm cuộc điều tra đó sẽ cảm thấy buồn nếu biết được mình không bằng người kia, hay vui vì mình hơn được người kia.

-Không nên tìm cách lấy cảm tình của thụ giáo nhân khi thấy rằng mình thua kém nhau nơi thụ giáo nhân. Trái lại, hãy vui mừng vì thấy nhau được thụ giáo nhân mến phục hơn mình, rồi hãy cố gắng học hỏi thêm những điều hay nơi nhau, để cải tiến việc giáo dục thụ giáo nhân của mình, cho chúng được ích lợi hơn, chứ không phải để được chúng mến thương như nhau hay hơn nhau.

-Không nên dẵm chân hay qua mặt nhau trong khi thi hành nhiệm vụ riêng của mỗi người đối với thụ giáo nhân. Dù mình có quyền hơn nhau, cũng không nên tỏ ra hống hách, trịch thượng, sai khiến, lấn át nhau, nhất là thị oai nhau trước mặt thụ giáo nhân.

-Không nên ngăn trở hay chọc gậy bánh xe làm ngăn trở hay giảm thiểu hiệu năng giáo dục của nhau nơi thụ giáo nhân, chỉ vì ghen tức nhau, trả đũa nhau. Đừng vì tự ái cá nhân mà thiệt hại cả đến những thụ giáo nhân vô tội và làm vô hiệu hóa việc giáo dục cao qúi.

-Không nên phá hủy hay bãi bỏ tất cả những gì mà thụ giáo nhân đã được hấp thụ bởi một chỉ giáo nhân đến trước mình

hay đang cộng tác với mình, chỉ vì những điều ấy không hợp với mình mà thôi, chứ tự chúng, khách quan mà xét, vẫn hợp lý, hợp tình và hợp cảnh với chính thụ giáo nhân cũng như với chung xã hội

loài người.

NHẤT TRÍ GIỮA VIỆC TRƯỚC VÀ VIỆC SAU CỦA CHỈ GIÁO NHÂN

Nếu sự bất nhất giữa các chỉ giáo nhân làm cho thụ giáo nhân dễ tránh né những vị chỉ giáo nhân khó bằng cách nấp vào những chỉ giáo nhân dễ dãi với chúng thế nào, thì sự bất nhất của chỉ giáo nhân nơi việc trước với việc sau của các ngài, đối với chúng, cũng là một lỗ hổng khác để chúng chặn đầu các ngài hay bắt chẹt các ngài. Bởi thế, những việc giáo dục thụ giáo nhân phải làm sao có tính cách dứt khoát, chắc chắn, vững bền, dù có phải thích nghi với con người cũng như môi

sinh của thụ giáo nhân đi nữa. Do đó, khi thực hiện những việc giáo dục thụ giáo nhân, chỉ giáo nhân cần chú ý đến những vấn đề sau đây:

-Không nên dễ dàng thay đổi ý định, chỉ định, huấn lệnh hay mệnh lệnh của mình đối với thụ giáo nhân một cách thường xuyên, như thể chỉ giáo nhân chưa hoàn toàn chín chắn và chắc chắn về những gì cần phải giáo dục thụ giáo nhân, hay về chính con người thụ giáo nhân, hoặc về môi sinh của thụ giáo nhân, thậm chí, như thể giỡn chơi với thụ giáo nhân và với công việc giáo dục thụ giáo nhân. Trái lại, hãy cẩn thận suy xét một cách khách quan về những vấn đề cần phải giáo dục thụ giáo nhân, dựa trên ưu tiên về nhu cầu của chúng trước hết, sau đó mới tới khả năng, cuối cùng mới tới sở thích của chúng, chứ không phải chỉ nhắm vào lợi ích của con người chỉ giáo nhân.

-Không nên hứa cuội với thụ giáo nhân, nghĩa là, hứa mà không làm khi không có gì ngăn trở hay có lý do chính đáng để bãi bỏ hay trì hoãn hoặc giảm thiểu lời hứa đó. Ngoài ra, cũng không nên dọa ma thụ giáo nhân, tức là dọa những gì không có thật hay sẽ không xẩy ra bao giờ, nếu chúng cứ khăng khăng không chịu làm theo ý của chỉ giáo nhân, bất chấp cả những dọa dẫm của chỉ giáo nhân.

-Không nên mẫu thuẫn khi khuyên bảo hay chỉ dẫn thụ giáo nhân trong những điều mà chúng phải, cần, hay nên giữ, tránh hoặc chịu. Chẳng hạn, lúc này nói vật này hay việc này hoặc người này là hại, là sai, là xấu, lúc khác, cũng những vật,

những việc, những người ấy, lại nói là lợi, là đúng, là tốt, trong khi đó, không có một yếu tố nào khác xẩy ra cho những sự

ấy hay cho thụ giáo nhân, mà chỉ là những thay đổi nơi phán đoán và ý thích của chỉ giáo nhân thì đúng hơn.

NHẤT TRÍ GIỮA CHỈ GIÁO NHÂN VỚI VIỆC GIÁO DỤC THỤ HUẤN NHÂN

Tính cách nhất trí nơi việc giáo dục thành phần thụ giáo nhân chẳng những liên quan đến người với người, đó là giữa chỉ giáo nhân và chỉ giáo nhân với nhau, đến việc với việc, đó là giữa việc trước và việc sau của chỉ giáo nhân, mà còn liên quan đến người với việc nữa, đó là giữa chỉ giáo nhân và công việc của chỉ giáo nhân. Tính cách bất nhất nơi liên quan nào cũng vậy, đều có thể gây ra những hậu qủa phản giáo dục rất tai hại cho thụ giáo nhân. Những sự bất nhất này chẳng khác nào như những kẽ hở nơi việc giáo dục của chỉ giáo nhân, làm cho tất cả những gì qúi hóa mà chỉ giáo nhân dồn đổ cho thụ giáo nhân dấu ái của mình, không nhiều thì ít, bị lọt ra ngoài như thể chúng được đựng trong một cái bao thủng, hay trong một thùng nước có lỗ dưới đáy, nhiều khi chúng như được thổi vào một qủa bóng hay một trái banh bị thủng, không thể phồng lên theo nỗ lực bơm khí truyền sinh giáo dục của chỉ giáo nhân. Thế nên, đối với việc giáo dục thụ giáo nhân, để tránh những lỗ thoát hơi phản giáo dục này nơi thụ giáo nhân, con người của chỉ giáo nhân cần phải ăn khớp với việc giáo dục

của mình, cả về tinh thần, phẩm chất lẫn mức độ giữa việc làm, tức việc giáo dục, và người làm, tức chỉ giáo nhân. Do đó,

trên thực hành, chỉ giáo nhân nên chú ý đến những vấn đề sau đây:

-Cương quyết. Đã nói là làm.

Nói sao làm vậy. Không tơ lơ mơ. Không nể nang chỉ giáo nhân khác. Không sợ bị thụ giáo nhân oán ghét. Không rút lại. Không hoãn lại. Không bỏ qua. Trừ trường hợp sai quấy, hay dù có đúng nhưng thái qúa của mình trong việc giáo dục thụ giáo nhân mà thôi. Chứ không phải chỉ vì sợ bất cứ một cái gì bất lợi cho cá nhân của mình mà không dám làm hay không làm một cách đúng đắn như phải làm cho thụ giáo nhân.

-Dứt khoát. Không do dự hay lưỡng lự khi phải quyết định thực hiện cho thụ giáo nhân hay phải truyền khiến thụ giáo nhân một điều gì mà chỉ giáo nhân, theo lương tâm chân chính và khôn ngoan hết sức của mình, thấy rằng có lợi cho việc phát triển toàn diện con người, nhất là phẩm cách, của thụ giáo nhân, dù có tỏ ra như bắt tội chúng, và vì thế, chúng có thể oán trách mình, hiểu lầm mình, xa tránh mình theo cảm nghĩ chủ quan nông nổi của chúng.

-Hòa hợp. Dậy thụ huấn nhân thế nào, chỉ giáo nhân cũng phải làm như vậy, nhất là những điều thuộc về phẩm cách làm người mà ai cũng phải sống, chứ không riêng gì thụ giáo nhân. Không nên nói một đàng làm một nẻo, như thể chỉ giáo nhân là nhà lập luật, nên được chước luật, còn thụ giáo nhân mới là thành phần mà luật được lập nên cho phải tuân giữ và thi hành luật.

-Chân thành. Tất cả những gì chỉ giáo nhân làm cho thụ giáo nhân đều phát xuất từ lòng yêu thương chính đáng và chí tình của chỉ giáo nhân hoàn toàn hướng về một mình thụ giáo nhân mà thôi, chứ không phải qui về con người cá nhân của chỉ giáo nhân. Nên, không thể có những gượng gạo, những mưu mẹo, những mánh khóe, những tính cách không thật nơi công

việc giáo dục của chỉ giáo nhân.